Юлашки икӗ кунра Чӑваш Енре ҫил вӑйланчӗ. Асӑрхануллӑ пулма Инкеклӗ лару-тӑру министерстви те асӑрхаттарнӑччӗ. Ҫил ҫеккунтра 18 метр хӑвӑртлӑхпа та вӗрнӗ.
Вӑйлӑ ҫиле пула хӑш-пӗр районти ялсем ҫутӑсӑр тӑрса юлнӑ. Анчах нумайлӑха мар, кӗске вӑхӑтрах юсанӑ.
Вӑрнар районӗнче тӑватӑ ялта ҫутӑ сӳннӗ. Муркаш районӗнче те тӑватӑ ялта ҫутӑ сӳннӗ.
Йӗпреҫре те пӑтӑрмах сиксе тухнӑ. Электричествӑпа ҫыхӑннӑ аварие паян ир валли ҫеҫ пӗтернӗ. Унта 12 кил ҫутӑсӑр пулнӑ. Шӑмӑршӑ районӗнчи Палтиел ялӗнче те авари бригади ӗҫленӗ.
Муркаш районӗнче усламҫӑсемпе район ертӳҫисен ӑнланманлӑхӗ пирки «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат паян ҫырса кӑтартнӑ. Муркашри «Никита» автостанцие йӗркеллӗ ӗҫлеме вырӑнти тӳре-шара ура хурать имӗш. Муркаш район администрацийӗн пуҫлӑхне Ростислав Тимофеева пӑхӑнакансем «Никита» ӗҫӗнче вӗҫӗмех кӑлтӑк шыраҫҫӗ-мӗн. Судра та енсем пӗрре кӑна мар тавлашнӑ, анчах тӳре-шара выляса янӑ иккен.
Муркашри автостанцин хуҫисем, Никитинсем, районтисем хӑйсене тапӑнма хӑтланнине политикӑпа сӑлтавлаҫҫӗ. Хӑй вӑхӑтӗнче, 2016 ҫулта, вӗсем автостанци ҫурчӗ ҫине Олег Николаевӑн политика рекламине вырнаҫтарнӑ. Ун чухне Олег Николаев (халӗ — Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлаканӗ) РФ Патшалӑх Думине депутата суйланма кандидата тӑнӑ.
Муркаш районӗнчи Хуракасси ялӗнче пурӑнакансене кӗпер пӑшӑрхантарать. Кивелнӗскер тӑрӑх ҫӳреме те хӑрушӑ. Анчах мӗн тӑвӑн: ватӑсемпе ачасем те ҫавӑнтах каҫса ҫӳреҫҫӗ.
Ку ыйтупа ҫынсем «Про Город» хаҫата пынӑ. Пилӗк ҫул ытла ӗнтӗ ялти темиҫе кил ялтан «уйрӑлса» тӑрать. Ара, кивӗ кӗперпе каҫса ҫӳреме хӑрушӑ.
Унччен кӗпере колхоз пӑхса тӑнӑ. Вӑл салансан кӗпер те саланма тытӑннӑ. Вырӑнти администраци пулӑшма шантарнӑ: тепӗр икӗ ҫултан. Ҫатракасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Надежда Никитина пӗлтернӗ тӑрӑх, районта кӗпере юсамашкӑн укҫа шыраҫҫӗ, хӑвартах пулӑшма шантарнӑ.
Муркаш районӗнче пурӑнакан Иван Васильев кӑҫал ЧР Элтеперӗн стипендине тивӗҫнӗ. 29 ҫулти арҫын чӑнах та маттур – схемӑсемпе чертежсемсӗрех ял хуҫалӑх техникине пуҫтарать. Пӗтӗм шухӑшӗ – пуҫра.
Иван Васильевӑн хуҫалӑхӗнче техника пайтах: вӑл ҫӗрулми кӑлармалли хатӗрсем, боронсем, культиваторсем пуҫтарнӑ. Тӗлӗнмелле те, пӗр пек модельсем тӗл пулмаҫҫӗ унӑн, пурте тӗрлӗрен.
Унӑн ашшӗ – инженер, кӳршӗри хуҫалӑхра ӗҫлет. Ҫак ӗҫе хӑнӑхтарнӑ вӗрентекенӗ те ҫавӑнтах тӑрӑшать. Вӗсене кура Иван та ҫак ӗҫпе аппаланма тытӑннӑ.
Кӑрлачӑн 23-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Калайкасси шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен муниципалитет шайӗнчи VIII-мӗш фестиваль-конкурс иртӗ.
Асӑннӑ шкулта пӗлтернӗ тӑрӑх, фестиваль-конкурс секцийӗсем ҫаплисем пулӗҫ: «Чӑваш чӗлхи вӑрттӑнлӑхӗ» — чӑваш чӗлхи урокӗсен конкурсӗ; «Тӑван сӑмахлӑх пуянлӑхӗ» — чӑваш литература урокӗсен конкурсӗ.
Конкурс пӗлтерӗшне ӑна йӗркелекенсем «пӗтӗмӗшле тӗп, вӑтам пӗлӳ паракан вӗренӳ организацийӗсенчи чӑваш чӗлхипе литература учителӗсен пултарулӑхне аталанма пулӑшмалли, вӗсен опытне сармалли мел» тесе хаклаҫҫӗ. Тӗллевне вара «чӑваш чӗлхипе литература урокӗсен пахалӑхне ӳстерессинче» кураҫҫӗ.
Фестиваль-конкурс 9 сехетре пуҫланӗ. Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен фестиваль-конкурсне Муркаш район администрацийӗн вӗрентӳ, ҫамрӑксен политикин, физкультурӑпа спорт пайӗ йӗркелет.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн ывӑлӗпе, Олегпа, ҫыхӑннӑ пӑтӑрмахлӑ ӗҫ-пуҫ вӗҫленнӗ теме юрать те пулӗ. Паян, малтан эпир пӗлтернӗ пекех, Муркаш районӗн судӗнче приговор вуланӑ. Ҫакна та палӑртар: приговорпа килӗшмесен енсен Чӑваш Енӗн Аслӑ судне ҫитме ирӗк пур-ха.
Аса илтерер: прокуратура Олег Ладыкова колоние пилӗк ҫуллӑха ӑсатма ыйтнӑ. Район сучӗ 3 ҫул та 9 уйӑхлӑха пӗтӗмӗшле режимлӑ колоние ӑсатма йышӑннӑ. Приговора йышӑннӑ чух Муркашри суд Олег Ладыков тӗлӗшпе Шупашкарти Ленин район сучӗ О. Ладыков полицейские хӗненӗшӗн унчечн кӑларнӑ приговора та шута илнӗ.
Муркаш районӗнче машинӑпа аварие лекнӗ Олег Ладыкова ваккат айӑпсӑр тесе хӳтӗленӗ, ӑна тӳрре кӑларма ыйтнӑ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн ывӑлӗпе, Олегпа, ҫыхӑннӑ пӑтӑрмахлӑ ӗҫ-пуҫ вӗҫленмен-ха. Айӑплав енӗ, тепӗр майлӑ каласан, прокуратура ӑна колоние пилӗк ҫуллӑха ӑсатма ыйтать.
Паян Муркаш районӗнче Олег Ладыковпа ҫыхӑннӑ ӗҫе тишкерекен юлашки лару иртнӗ. Вӑл ҫул-йӗр правилине пӑснине пула ҫын йывӑр суранланнӑ.
Айӑплав енӗ Олег Ладыкова пилӗк ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарма ыйтнӑ. Хӳтӗлевҫӗ урӑхларах шухӑшлать иккен. Вӑл сити-менеджер ывӑлӗ айӑплӑ мар тесе каланӑ. Айӑпа ҫирӗплетсе парайманнине кура Олег Ладыкова е тӳрре кӑлармалла, е ӗҫе прокуратурӑна тавӑрса памалла тенӗ.
Татӑклӑ йышӑнӑва Муркаш районӗнчи суд (ҫул ҫинчи инкек унта пулнӑран ӗҫе унта тишкереҫҫӗ) кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшӗнче тӑвӗ.
Чӑваш Енри шкулсем те «Земство шкулӗ» программӑна хутшӑнайӗҫ. Аса илтерер: программӑна хутшӑнас текенсен заявкисене кӑрлачӑн 10-мӗшӗнчен _ _news/24059.html|йышӑнма пуҫларӗҫ__. Хутсене ака уйӑхӗн 15-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.
Раҫҫейӗн Ҫутӗҫ министерстви
«Земский учитель» (чӑв. Земство учителӗ) пӗтӗм Раҫҫейри информаци порталне ӗҫлеттерсе янӑ. Унта педагогсем хӑйсене валли ӗҫ шыраса тупайӗҫ.
Ҫак йӗркесен авторӗ ӗнер Чӑваш Енри шкулсенчи вакансисене тишкерчӗ. Ҫав вӑхӑтра порталта пурӗ тӑватӑ ваканси ҫеҫчӗ. Ҫӗмӗрлери 8-мӗш гимназире акӑлчан чӗлхи вӗрентекен кирлӗ тесе кӑтартнӑ, унти 1-мӗш вӑтам шкула — физика учителӗ, Муркаш районӗнчи Юнкӑри тата Турайӗнчи шкулсене — акӑлчан чӗлхи учителӗсем.
Чӑваш хастарӗсем Шупашкарта Сурхури уявне пуҫтарӑннӑ. Ӑна яланхиллех ирттерекенӗ — чӑваш культурине аталантарма пулӑшса пыракан «Сувар» фонд (ертӳҫи — Чӑваш наци конгресӗн вице-президенчӗ Тимӗр Тяпкин усламҫӑ).
Чӑваш интеллигенцийӗн пайташӗсем тата паллӑ хастарӗсем ЧНК ҫуртӗнче вырнаҫнӑ «Ҫӑлкуҫ» чӑваш наци кухнин кафине пухӑннӑ.
Уяв ака-сухаҫӑсен «Алран кайми аки-сухи» гимнӗпе пуҫланнӑ. Пухӑннисене Чӑваш Республикин халӑх художникӗ Праски Витти саламланӑ.
Чӑвашсен шурсухалӗсем Евгений Райков вакката Чӑваш Енӗн экс-полпредне Леонид Волкова судра тухӑҫлӑ та ӑнӑҫлӑ хӳтӗленӗшӗн тав тунӑ. Райкова «Чуваши: этническая история и традиционная культура» кӗнеке парнелесе хавхалантарнӑ.
Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗ тата Чӑваш офицерӗсен юлташлӑхӗ Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп редакторне Николай Плотникова ӑнӑҫлӑ та тухӑҫлӑ ӗҫленӗшӗн медаль парса чыс тунӑ.
Чӑваш халӑх инструменчӗсен паллӑ ӑсти тата мусӑкҫи Николай Фомиряков халӑх кӗввисене янӑратнӑ. Вера Орлова ӗҫ ветеранӗ халӑх юррисене шӑрантарнӑ.
Уява Шупашкар тата Муркаш районӗсенчен килнӗ хастарсем те хутшӑннӑ.
Китай пуянӗсем Пӑрачкав районӗнче сӗт-ҫу ферми тумӗҫ. Сӗт-ҫу савучӗ валли кунсӑр пуҫне вӗсем Муркаш районӗнчи Эхветкасси ялӗ ҫывӑхӗнче те, Ҫӗрпу районӗнче те ҫӗр шырарӗҫ. Халӗ Китай инвесторӗсенчен Шупашкар район ҫыннисем шикленсе ӳкнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, вырӑнтисем Илпеш ҫывӑхӗнче логистика центрӗ тӑвассине хирӗҫ. Унта Китай пуянӗсем пырса кӗресрен шикленеҫҫӗ.
«Сычуань-Чувашия» компани хӑй те шухӑшне улӑштарнӑ иккен. Халӗ вӑл Пӑрачкав районӗнче ферма тӑвас темест. Унти уй-хирте апат-ҫимӗҫ культурисене ҫеҫ туса илӗ. Сӗт-ҫу фермине Ҫӗмӗрле районӗнче хӑпартса лартасшӑн. Унта маларах пӗрисем выльӑх апачӗ валли хушма апат хатӗрленӗ, халӗ ҫав производство пушӑ ларать иккен.
-11.7 °C